Quạt CPU không quay là hiện tượng khi bật máy tính mà không thấy quạt tản nhiệt ở CPU không hoạt động hoặc có quay thì cánh quạt cũng chỉ quay vài vòng rồi lại tắt bụp. Khám phá chi tiết hơn về 9 nguyên nhân gây nên lỗi quạt CPU không quay cùng cách khắc phục chi tiết nhất mà Protech Computer tổng hợp trong bài viết dưới đây.
Quạt CPU không quay nhưng máy vẫn chạy vì bị bám bụi bẩn lâu ngày
Giải thích nguyên nhân
Khi xảy ra hiện tượng quạt CPU không chạy, các vết bụi bám trên cánh quạt, bám trên trục quay của quạt CPU thường là thủ phạm chính của vấn đề này.
Bụi bẩn bám lâu ngày có thể gây nên sự cản trở vật lý khiến quạt CPU bị hạn chế tốc độ làm mát, nghiêm trọng hơn là khiến quạt quay chậm hoặc thậm chí là không quay được vì bị kẹt.
Nếu bạn dùng PC (máy tính để bàn) thì chỉ cần tháo phần nắp lưng bên hông của bộ case và nhìn vào phần quạt CPU là thấy.
Còn nếu dùng laptop thì phải tháo phần nắp đáy của laptop ra và nhìn kỹ vào phần quạt CPU xem mức độ bám bụi trên cánh quạt như nào.
Giải pháp khắc phục
Vệ sinh lại quạt CPU nhằm khôi phục trạng thái như ban đầu của CPU. Bạn nên chuẩn bị một vài dụng cụ sau:
- Chổi lông mềm nhỏ
- Dụng cụ thổi khí
- Bộ tua vít đầu nhỏ
Sau đây là các bước làm sạch quạt CPU:
Bước 1: Tháo nắp lưng của vỏ case hoặc nắp đáy của laptop.
Bước 2: Tháo CPU. Lưu ý với quạt CPU trên PC thì bạn cần rút đầu cắm quạt trên main và trên laptop thì cần vặn các con ốc đang giữ quạt CPU cùng các ống đồng tản nhiệt.
Bước 3: Tiến hành vệ sinh quạt tản nhiệt CPU bằng các dụng cụ đã chuẩn bị. Lưu ý, chỉ nên quét bụi bằng và thổi bụi bằng dụng cụ thổi khí, không dùng khăn ướt để lau các thành phần trên quạt.
Bước 4: Lắp lại quạt CPU vào máy và khởi động lại.
Quạt CPU không chạy vì hết keo tản nhiệt CPU
Giải thích nguyên nhân
Nguyên nhân thứ hai có thể khiến quạt CPU không chạy là do đã hết keo tản nhiệt được bôi trên bề mặt CPU.
Cái vấn đề hết keo tản nhiệt này thì hơi khó để nhận biết vì bạn cần bắt buộc phải tháo CPU ra để kiểm tra. Còn nếu muốn biết khi nào CPU bị hết keo tản nhiệt thì bạn nên sử dụng các phần mềm kiểm tra nhiệt độ CPU để phán đoán tình huống.
Nếu chạy các tác vụ cơ bản mà nhiệt độ CPU lên cao (tầm 70 độ trở lên) thì có khả năng là đã hết keo tản nhiệt và vì lý do nào đó làm cho quạt PC không quay.
Giải pháp khắc phục
Bước 1: Tháo quạt CPU ra khỏi main
Bước 2: Lau sạch lớp keo còn sót lại trên mặt CPU và mặt tản nhiệt
Bước 3: Bôi keo lên mặt CPU rồi lắp quạt CPU lại. Bạn có thể tham khảo một số cách tra keo tản nhiệt cho CPU dưới đây.
Bước 4: Bật máy lên và chạy các tác vụ cơ bản/nâng cao để kiểm tra lại nhiệt độ CPU
Giải thích nguyên nhân
Lỗi quạt CPU không chạy có thể tới từ nguyên nhân về việc cài đặt sai CPU Fan trong BIOS bị sai, tắt hoạt động của linh kiện này.
Vấn đề quạt CPU không quay bị tắt trong BIOS có thể nhận định bằng việc khi bật máy tính lên, máy vẫn lên hình, vẫn có điện vào nhưng quạt thì không quay.
Giải pháp khắc phục
Bước 1: Khởi động/Reset lại máy, bấm các phím truy cập vào BIOS tùy thuộc vào loại máy cũng như mainboard mà bạn đang sử dụng
Bước 2: Tìm tới mục cài đặt liên quan tới quạt CPU => kích hoạt lại chế độ quay của quạt CPU hoặc chỉnh chế độ quay lên mức cao hơn.
Vì giao diện và tính của BIOS trên mỗi dòng mainboard khác nhau nên mình sẽ ví dụ cách chỉnh lại cài đặt của quạt CPU trong BIOS của mainboard A320 Asrock.
Bước 1: Truy cập vào BIOS của mainboard Asrock rồi chọn tiếp tới phần H/W Monitor
Bước 2: Chọn CPU Fan 1 Setting => chọn 1 trong các chế độ Silent Mode/Standard Mode/Performance Mode/Full Speed hoặc bạn có thể tùy chỉnh tốc độ quạt ở mục Customize.
Quạt CPU không quay vì đứt dây cắm nối với mainboard
Giải thích nguyên nhân
Việc quạt CPU bị đứt dây cắm nối với cổng cắm trên mainboard khiến không có nguồn điện cấp cho quạt CPU hoạt động.
Có thể do bị chuột cắn hoặc lúc vận chuyển quạt CPU bị va chạm, gây tác động vật lý khiến đứt dây điện.
Giải pháp khắc phục
Riêng nguyên nhân làm quạt CPU không quay màn hình không lên này thì chỉ có cách duy nhất là thay dây điện trên CPU là phương án tiết kiệm nhất. Trong trường hợp không thay dây được thì phải thay hẳn cả quạt tản nhiệt CPU khác.
Quạt PC không quay do lỏng đầu cắm vào mainboard
Giải thích nguyên nhân
Khi bật máy tính mà thấy quạt tản nhiệt trên CPU không quay thì bạn cần kiểm tra tới phần dây cắm quạt với mainboard. Có thể chỉ vì quên không cắm chặt đầu cắm dây của quạt vào cổng cắm trên mainboard làm cho quạt không chạy do không có điện
Giải pháp khắc phục
Bạn chỉ cần rút ra rồi cắm chắc lại phần dây của quạt CPU vào cổng CPU Fan trên mainboard là được.
Quạt CPU không quay màn hình không lên do bị lỗi ở chân cắm CPU Fan trên mainboard
Giải thích nguyên nhân
Dù đã cắm chặt dây điện của quạt CPU nhưng vẫn quạt vẫn không chạy, test thử quạt sang mainboard khác mà nó vẫn chạy thì có nhiều khả năng là chiếc mainboard hiện tại đang gặp vấn đề ở cổng cắm quạt CPU.
Giải pháp khắc phục
Để xác định chính xác xem cổng cấp điện cho quạt CPU có gặp vấn đề không, bạn nên lấy chiếc quạt tản nhiệt khác cắm vào. Nếu thử với nhiều quạt mà vẫn không thấy cánh quay thì rõ ràng cổng cắm khu vực đó có vấn đề.
Quạt CPU trên laptop không quay vì mạch cảm biến nhiệt gặp lỗi
Giải thích nguyên nhân
Trên một số dòng laptop, tại khu vực CPU có trang bị vi mạch cảm biến nhiệt độ của chip. Dựa vào thông số mà cảm biến nhiệt này mà quạt CPU sẽ tự động điều chỉnh tốc độ quay của mình nhằm làm mát CPU.
Giải pháp khắc phục
Lỗi mạch cảm biến nhiệt ở mainboard khiến quạt CPU không quay màn hình không lên thì bạn cần mang laptop của mình ra đơn vị sửa chữa là tốt nhất. Ở đó sẽ có kỹ thuật chuyên môn, dụng cụ sửa chữa, hạn chế được rủi ro hỏng mainboard hơn so với việc bạn tự sửa ở nhà.
Ổ bi vòng quay của quạt CPU gặp vấn đề
Giải thích nguyên nhân
Để khiến CPU quay được thì cần trong trục quay của quạt có trang bị vòng bi tròn, mặt trơn.
Sử dụng một thời gian dài thì các viên bi trong vòng bị bào mòn, tăng ma sát và dần làm cho quạt CPU quay chậm hơn và thậm chí là dừng hẳn.
Giải pháp khắc phục
Bạn cần tháo quạt CPU ra khỏi mainboard, tiếp tục tháo trục quay và gỡ vòng bi của trục ra.
Nếu vòng bi vẫn còn khá mới thì bạn chỉ cần phải thay các viên bi nhỏ mới vào là được. Trường hợp vòng bi đã bị bào mòn quá nhiều, gần như không còn khả năng sử dụng thì bạn nên thay vòng bi mới cho quạt CPU nhé.
Quạt PC không quay vì CPU hoạt động quá mức
Giải thích nguyên nhân
Vấn đề này thường xảy ra khi sử dụng quạt tản nhiệt stock cho CPU.
Khi CPU hoạt động full load 100% trong thời gian dài khiến CPU quay gần như là hết tốc độ. Và thường xuyên phải hoạt động hết công suất như vậy thì đối với những chiếc tản nhiệt Stock sẽ không chịu được nhiệt nên dễ dẫn tới hỏng hóc.
Giải pháp khắc phục
Luôn cố gắng hạn chế để CPU chạy full load 100% và nhiệt độ trên 80 độ C. Bạn có thể áp dụng các biện pháp bên trên như vệ sinh lại quạt CPU, tra thêm keo tản nhiệt, đặt bộ máy trong phòng lạnh để góp phần làm giảm nhiệt độ CPU.
Thay quạt CPU hoặc mainboard mới là giải pháp cuối cùng
Trong trường hợp tất cả những giải pháp cho các nguyên nhân phía trên đều không khả thi thì chỉ còn phương án cuối cùng đó là thay quạt CPU mới.
Trường hợp đen nhất là hỏng cả phần chân cắm như nguyên nhân phía trên thì bạn sẽ cần phải thay cả mainboard để có thể khắc phục được quạt CPU không chạy.
Kết luận
Trên đây là 9 lý do chính khiến quạt CPU không quay, không chạy cùng các giải pháp khắc phục đi kèm. Hy vọng là những gì được chia sẻ trong bài viết trên mà Protech Computer đã chia sẻ đã giúp các bạn giải quyết được vấn đề này. Nếu còn biết lý do cũng như nguyên nhân nào khác khiến tản nhiệt của CPU không hoạt động khi bật máy hãy để lại bình luận để mọi người được biết thêm nhé.